Zonguldak il genelinde Bin’in üzerinde dernek ve cemiyet olduğunu biliyoruz.

Bunların kimi kamu yararına çalışan, kimisi hemşeri,  kimisi de farklı amaçlarla kurulan tabela derneğinden öteye gidemeyen dernek ve cemiyetler.

Aslında; Dernek ile cemiyetlerin işlevi, faaliyet alanları farklı değil, 5253 sayılı Dernekler Kanunu’na tabi faaliyetlerini yürütürler.

Dernek ya da cemiyetler nasıl kurulur.

Dernekler kurulurken, amaçlarına uygun faaliyetler yürütür mü?

Tüzüklerine uygun faaliyetlerini yürütürler mi?

Üye sayıları kaçtır, gelir-gider defterleri sağlıklı tutuluyor mu?

Derneklerde çalışan sayıları kaçtır, çalışanların sosyal güvenceleri var mıdır?

Bunların kaç tanesi hemşeri derneği, kaç tanesi kamu yararına çalışan dernektir?

Zonguldak, Türkiye’deki dernekler sıralamasında ilk 10’in içinde yer alıyor.

İstanbul, Ankara, İzmir, Bursa, Çorlu, Antalya ve bazı illerde Zonguldaklılar Derneği olduğunu biliyoruz da Zonguldak’ta, Zonguldak ili Kalkındırma, Yaşatma ve Güzelleştirme Derneği bile var!

Hem de iki tane.

Bazı dernekler üyelerini bilgilendirme toplantıları yapmıyorlar, 2 yılda bir yaptıkları kongrelerde de çoğunluğu bile zor sağlıyorlar.

Dernekler de aslında bir sivil toplum örgütü olarak kabul edilebilir.

Ancak, derneklerin kuruluş amaçlarının yanı sıra faaliyet alanları ile yaptıkları işler farklı da olabiliyor.

Kamu yararına kurulan-faaliyet gösteren ve üyelerine hizmet veren, üyelerinin haklarını savunan, koruyan, üyelerine sosyal faaliyetler de sunan dernekler de var elbet.

Bunun yanında, tabela dernekleri de var tabii ki.

Bunlar dernek adı altında, içkili lokal, kahvehane işletmeciliği yapıyorlar.

Bazı dernekler kuruluyor, uygun bir lokal yeri bulunuyor,  bir müstecir ile anlaşıyorlar, aylık oradan belli miktarda kira alıyorlar ve dernek lokali adı altında faaliyet gösteriyorlar. Bu lokallere üye olmayanlar da girebiliyor.

Zonguldak’ta öyle dernekler var ki, bu derneklerin adresleri bile belli değil.

“…….Güzelleştirme, Kalkındırma ve Yaşatma Derneği”, “…..Sevenler Derneği”, “……Koruma Derneği”.

Neyi güzelleştiriyorlar, neyi kalkındırıyorlar, neyi yaşatıyorlar, neyi koruyorlar?

Faal derneklere, üyelerin haklarını koruyan, üyelerine bilgi veren, üyelerine sosyal a aktivitelerle sosyal hayatlarına katkı sunan derneklere bir sözümüz yok, olamaz da.

Tabela dernekleri ve adresi belli olmayan dernekleredir sözüm.

Derneklerin kuruluş amaçlarından söz ederken, derneğin ismine uygun “Kalkındırma, Güzelleştirme, Yaşatma” noktasında faaliyetleri de yeterli değildir.

Bazı dernekler kendilerini bürokrasinin üzerinde görüp, bürokraside söz sahibi olmak istiyor.

Bazıları, kendilerini siyasetin üzerinde görüp, siyasete karışırlar, bazılarının da başkanları yakın bir seçimde kendisini ya “Milletvekili adayı, ya da Belediye Başkan adayı” yaptırmak için “siyasi iktidarların yan kuruluşu” gibi çalışır.

Zonguldak’ta yıllardır hastalık haline gelmiş bir durum söz konusu.

Her hangi bir sivil toplum kuruluşu veya örgütü toplumsal bir konuda derneklerin birçoğu bir araya gelemiyor.

Sivil Toplum Örgütleri kavramını oluşturan dernek, cemiyet, vakıf, odalar bir araya gelirse o ilin sorunlarına çözüm bulma konusunda katkı olacağı gibi, o şehrin güzelleşmesi, kalkınması adına da katkı sağlamış olurdu.

Maalesef bu derneklerin tüzüklerinde yazdığı gibi olmuyor, yapmıyor, yapamıyorlar.

Zonguldak son yıllarda yatırım ve hizmet anlamında geri kaldı ise sivil toplum örgütlerinin bir araya gelememelerinden, siyasi iktidarlara baskı oluşturamamasından kaynaklanmıştır.

Bazı dernek başkanları, başkanlık koltuğunu kendi çıkar ilişkileri, siyasi ikballeri için kullanıyor, bazıları hobi, bazıları da kendi mecralarında lobi oluşturmak için dernekçilik yapıyor.

***

Şimdi de Zonguldak’ta bazı dernekler bir araya gelmiş, “Dernekler Federasyonu” adı altında “güçbirliği” oluşturmak için girişimlerde bulundular.

Bu “Dernekler Federasyonu” oluşumunun içinde kamu yararına çalışan ve hemşeri dernekleri var.

“Dernekler Federasyonu” gibi “güçlü bir sivil toplum örgütü” çatısı altında birleşmek, “Zonguldak adına güçbirliği” oluşturmak güzel de, bunun işleyişi, faaliyet alanı, “yaptırım gücü” nasıl olacak bunu zaman gösterecek elbette.

Bu Dernekler Federasyonu, “bağımsız mı olacak, siyasi iktidarın arka bahçesi mi olacak?” bunu da illaki zaman gösterecek.

Sadece bazı günlerde yazılı basın açıklamaları yaparak “günü kurtarma politikaları yapacaklarsa”, ne anlamı kalır.

“Ankara’ya seslerini duyuracaklarsa, tek ses olup Zonguldak’ın gücünü göstereceklerse” güzel ve etkili olabilecek bir oluşum.

Bir de bu federasyonun başkanlığına getirilecek kişi siyasi geleceği için bu federasyonu bir basamak olarak kullanırsa bu da yanlış.

Dernek, cemiyet, oda, vakıf gibi sivil toplum örgütleri unvanına sahip kuruluşlar o şehrin kılcal damarlarıdır.

Yıllardır “Zonguldak’ın bir lobisi yok” diyoruz ya, maalesef bizimkilerin anladığı lobi hobiden öteye gidemiyor.