|
|||
![]() |
EREĞLİ’NİN İL OLMA HEVESİ | ||
Çetin ÖZDEMİR | |||
inanisgazetesi@gmail.com | |||
Aslında, bu köşeyi 26 Kasım 2016’da kaleme almıştım. Yine bir Kasım ayı ve aradan geçen 4 yıl sonra yine Ereğli’nin il olma hevesi depreşti. Ne yazmıştım o gün ve o yazıyı yeniden yayınlama mecburiyetini hissettim. İşte o yazım; Yer altı ve yer üstü madenleri ile sanayisi ile ekonomik, sosyal ve kültürel zenginlikleri bulunan, kamu ağırlıklı sektörleriyle devlete en fazla katma değer kazandıran Zonguldak yıllardır kan kaybetmeye devam ediyor. TTK’ya bağlı kömür madenlerinin yanında özel maden şirketleriyle, Erdemir’i, ÇATES’i, Eren Enerjisi ile demir, kömür ve enerji sektörleriyle ekonomiye katkısı olan ayrıca özel sektörleriyle de devlete vergisini ödeyen iller arasında ilk 15’in içinde olan Zonguldak maalesef verdiğini alamadığı gibi ödediği katma değerin yarısını bile yatırım olarak alamayan illerin başında geliyor. Zonguldak son 20-25 yıldan beri, yer altı ve yer üstü zenginliklerini ekonomiye kazandırmakta güçlük çektiği gibi daralan ekonomik yapısı ile de son yıllarda en çok göç veren illerin başında geliyor. Yaşanan göç ile birlikte nüfus olarak da zayıflatılan Zonguldak her zaman siyasi iktidarların gözünde ekonomik ve nüfus olarak küçültülmesi gereken il olarak görüldü. Dönemin Başbakanı Mesut Yılmaz, bir seçim ziyaretinde Bartın halkına, “Bartın’ı il yapacağım” demiş, oyları almış ve aldığı oyların gereğini yaparak 7 Eylül 1991’de Bartın’ı il yapmıştı. Yine dönemin Başbakanı Tansu Çiller de, yine bir seçim sürecinde Karabük’e gitmiş, o da “Karabük’ü il yapacağım” demiş, 6 Haziran 1995’de Karabük’ü il yapmıştı. Zonguldak, Bartın ve Karabük bir bütün olarak hem nüfusu bir milyonun üzerinde, hem milletvekili sayısı 10’du. Bugün Zonguldak’ın nüfusu 597.524. Karabük nüfusu 242.347. Bartın nüfusu 192.389. Zonguldak milletvekili sayısı 5, Karabük 2 ve Bartın’ın 2 milletvekili var. Bu 3 ilin toplam nüfusu bir milyon 032. Bağrından 2 il çıkaran Zonguldak maalesef yeterli yatırım alamıyor. Bartın da öyle ancak Karabük’ün şansı Mehmet Ali Şahin gibi şehrini ve Karabük’ü düşünen bir siyasetçisi ile Karabük’ü ekonomik ve yapısal olarak değiştirmek için mücadele eden bir Belediye Başkanı Rafet Vergili Başkanı var. Zonguldak siyasette her zaman söz sahibi olmuş bir vilayet, dönemin Başbakanı Bülent Ecevit 3 dönem Zonguldak’tan seçildi. TBMM eski Başkanı Köksal Toptan her dönem siyasette söz sahibi olmuş, eski hükümetler döneminde Ömer Barutçu, Veysel Atasoy, Önay Alpago, Hasan Gemici, Zeki Çakan, Güneş Müftüoğlu Bakanlık yapmış isimler. Fakat yine de Zonguldak diğer illere göre ilerleme kaydedemediği gibi sürekli gerileyen bir durumu ile bugün ekonomik ve nüfus olarak düşünülmesi gereken bir il konumunda. Zonguldak bugün neyi tartışıyor. Yıllardır kronikleşmiş sorunlarını çözemeyen, yol, tünel, viyadükleri bitiremeyen, kentsel dönüşümü sağlayamayan, alt yapı ve üst yapı sorunlarına neşter vuramayan bir Zonguldak bugün Büyükşehir mi olsun, Bütünşehir mi olsunu tartışıyor. Büyükşehir veya Bütünşehir olma özelliği bulunmayan, şehir olarak buna da hazır olmayan Zonguldak bakın bir de neyi tartışıyor. Zonguldak Bütünşehir olursa Ereğli il olsun mu, olmasın mı? Ereğli’nin siyasetçileri, sivil toplum örgütleri, ticaret erbapları Ereğli’nin il olmasını istiyor. Bunu da yıllarca dillendiriyor. Ereğli mutlaka il olma özelliğini fazlasıyla taşıyor. Yapısal ve ekonomik olarak Ereğli’nin il olma özelliğini yıllar öncesinden kazandığını biliyoruz. Düzce il olmasaydı belki bugün Ereğli 81’nci il olarak kalacaktı. Ereğli’nin il olmasıyla Zonguldak ne olacak peki? Bağrından Karabük, Bartın’ı koparan Zonguldak bu kez Ereğli’yi de kaybederse hem ekonomik olarak büyük ölçüde çöküşe uğrayacak, hem de nüfus olarak etkilenecek. Zonguldak bugün katma değer olarak devlete vergisini veren illerin arasında ilk 15’de yer alıyorsa bugün bunda Ereğli’nin büyük payı olduğunu biliyoruz. Ereğli’de; Erdemir gibi büyük bir kuruluş sayesinde Zonguldak ekonomisine yüzde 45 dolayında katkı verdiğini de biliyoruz. Ereğli’nin il olma hevesini anlıyoruz. Ancak, Zonguldak Ereğli ve tüm ilçeleriyle bir bütün olarak düşünüldüğünde ekonomik ve yapısal olarak bugün siyasi iktidara her dediğini yaptırabilen bir güce sahip olduğunu da biliyoruz. Ereğli il olursa, Zonguldak yarın TTK eski Genel Müdürü Rıfat Dağdelen’in dediği gibi kovboy kasabasına döner. Bugün mevcut siyasi iktidar; aynı Mesut yılmaz ve Tansu Çiller gibi “Ereğli’yi il yaptım oldu” mantığı ile hareket ederse yarın önümüze konulacak olumsuz tablo hiç de iç açıcı olmayacağını şimdiden görmek gerekir diye düşünüyorum. Zonguldak ve Ereğli ayrıştırılmamalı, bir bütün olarak düşünülmeli. |
|||
Etiketler: EREĞLİ’NİN, İL, OLMA, HEVESİ, |
|