Türkiye son birkaç aydır hayat pahalılığının, ekonomik belirsizliğin içerisinden nasıl çıkılacak onu konuşuyordu.

Her üründe artan fiyatlar alım gücünü etkilediği gibi Ocak 2022’de işçi, memur, emekli, asgari ücretlilere verilen zamları bile eksiye düşürmüştü.

Marketler etiketleri günlük olarak değiştirmiş, bugün aldığın bir ürünü ertesi gün aynı fiyattan alamıyorduk.

Piyasanın etkilenişimi elbette market, çarşı pazar ürünleri ile değil; Dolar, Euro ve altının hızlı yükselişi ile birlikte Ocak ayında Doğalgaz ve Elektriğe yapılan astronomik zamlar, akaryakıta yapılan peş peşe zamlar da vatandaşı çileden çıkarmıştı.

Elektrik ve Doğalgaza yapılan büyük oranlı zamlar tepkileri tetiklemiş, her yerden, herkesten tepki söylemleri gelmeye başlamıştı.

Artan fiyatların önüne geçmek, piyasayı rahatlatmak için Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Hazine ve Maliye Bakanı Nureddin Nebati geçtiğimiz Cumartesi günü “Ekonomik destek paketi” açıklamışlardı.

Bu paketin içerisinde ne vardı.

Katma Değer Vergisi(KDV)nin temel gıda ürünlerinde yüzde 8’den yüzde 1’e indirilmesi başta olmak üzere; yastık altı altınların ekonomiye kazandırılmasından, yeni yatırım paketleri ve enflasyon ile mücadeleye dair 3 önemli başlıktan oluşan yeni paketi ile birlikte Reel sektöre destek paketi açıklanmıştı.

Temel gıda ürünleri ve bakliyatlarda KDV’nin yüzde 8’den yüzde 1’e inmesi bile vatandaşı sevindirmiş, piyasayı bir ölçüde rahatlatmış, temizlik ürünleri kapsam dışı bırakılmıştı.

Ancak açıklanan bu paket içerisinde iş dünyası, esnaf ve vatandaşın beklediği en önemli konu yoktu.

Neydi bunlar;

Elektrik ve doğalgaz ile ilgili her hangi bir indirim söz konusu değildi.

Akaryakıt fiyatlarında indirim de yoktu.

Piyasayı tetikleyen, fiyatların artmasına sebep olan elektrik ve Doğalgazda her hangi bir indirim söz konusu olmayınca temel gıda ürünleri Pirinç, makarna, bulgur, fasulye, yumurta, et ürünleri gibi ürünlerin KDV’sinin yüzde 8’den 1’e inmesi bile piyasayı rahatlatmış ama en azından elektrik ile doğalgazdaki KDV’yi yüzde 18’den yüzde 3-5’e indirilebilselerdi iş dünyası ve vatandaş da bir nebze olsun rahatlardı diye düşünüyorum ancak, bu paketin içerisinde temizlik ve diğer ürünlerin girmemesi biraz düşündürücü değil mi?

Ayrıca;

Elektrik ve doğalgazdan alınan yüzde 18’lik KDV’nin yanında birkaç kalem fiyat eklentileri ile en önemlisi de elektrik ve doğalgaz faturalarına bakıldığında, sayaç okuma bedeli konusunda şirketler 30 günü aşan hatta 40-45 günü bulan sürelerde sayaç okuyunca rakamlar böylece daha yüksek tutulduğu gerçeği ortaya çıkıyor.

Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Fatih Dönmez geçtiğimiz hafta elektrik dağıtım şirketlerinin üst düzey yöneticilerini toplantıya çağırdı ancak Bakanlık’ta da elektrik kesilince bu toplantıdan bir sonuç çıkmamıştı.

İş dünyası, esnaf ve vatandaşın sırtından bu elektrik ile doğalgaz yükünün hafifletilmesi için elektrik dağıtım firmalarının da fedakarlık yapmasını bekliyoruz ama bu beklentilerimiz her halde boşa çıkacak gibi bir görüntü var.

Öte yandan;

Yine Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın açıkladığı yeni “Ekonomik destek paketi” açıklamasında en önemli açıklama; piyasanın denetlenmesi konusu.

Şayet zincir marketler başta olmak üzere tüm marketlerde sıkı bir fiyat denetimleri yapılırsa, ürün etiketi ile girdi maliyetleri karşılaştırılırsa aradaki kar marjı kontrol edilirse, yani etkin bir denetim yapılırsa vatandaşın cebine olumlu yansımaları olur.

Bu konuda Ticaret Bakanlığı başta olmak üzere tüm kurumlar denetim ekipleri oluşturup piyasa denetimleri etkin verimli bir şekilde yapılırsa sonucun başarılı olacağını sanıyorum.

Diğer taraftan;

Zincir marketler ile piyasadaki tüm marketler onlar da fiyatların inmesini istiyor ama elektrik, doğalgaz, akaryakıt fiyatlarının büyük oranda zamlanması karşısında onlar da haklı olarak fiyatları yüksek tutmak zorunda kalıyor.

Yukarıda bahsettiğim gibi elektrik, doğalgaz ve akaryakıttan alınan yüzde 18’lik KDV’nin bu ana maliyetlerden de alınmaması fiyatların aşağıya çekilmesi daha kolaylaşmış olur.

Yani şu;

Zincir marketler ile diğer marketler gerekçe olarak maliyetlerin çok fazla arttığını söylerken ürünlerin üreticiden tüketiciye ulaşma mesafesi ile harcanan yakıtın da maliyetlerini etiketlere yansıtıyor.

Bir taraftan temel gıda ürünlerinde KDV’yi yüzde 8’den yüzde 1’e indirilmesi, diğer taraftan elektrik, doğalgaz, akaryakıt maliyetlerinin yüksek olması marketleri ne kadar etkileyecek.

Açıklanan “Ekonomik destek paketi”  üretici, tedarikçi ve tüketici açısından olumlu sonuç verir inşallah.