Her defasında büyük bir gururla söylüyoruz, anlatıyoruz, genç neslin bilgisi olsun istiyoruz.
Zonguldak bir zamanlar Türkiye’nin Almanya’sıydı. Cumhuriyet’in ilk vilayeti, ilk tenis kortunun yapıldığı, Büyük Önder Mustafa Kemal Atatürk’ün özel talimatıyla maden işçilerinin sosyal yardım kuruluşu Amelebirliği’nin kurulduğu bir şehir.
Bir zamanlar; Avrupa’nın ve Orta Doğu’nun en büyük Kamu İktisadi Teşekkülü olan Türkiye Taşkömürleri Kurumu’nda 50 bin civarında işçi çalışıyordu. TTK yer altında kömür üretirken, yer üstünde de her türlü işi yapıyordu lokantacılıktan, fırıncılığa, marketçilikten, mağazacılığa, dolmuşçuluktan, çaycılığa aklınıza ne gelirse her iş vardı.
TTK ile birlikte Zonguldak bölgesinde Erdemir ve Karabük Demir ve Çelik Fabrikaları ile Türkiye’nin sanayisine can veriyordu.
Karabük ve Bartın Zonguldak’ın bir ilçesiydi.
Bu 3 ilin toplam nüfusu bir milyon 500 bini buluyordu. Milletvekili sayısı 9’du.
Anavatan Partisi’nin iktidarı dönemi Başbakan Mesut Yılmaz 7 Eylül 1991’de Bartın’ı, DYP iktidarı dönemi Başbakanı Tansu Çiller’de 6 Haziran 1995’de Karabük’ü il yapınca Zonguldak hem nüfus, hem de ekonomik olarak çöktü. Milletvekili sayısı da 9’dan 5’e düştü.
Bartın ve Karabük’ün Zonguldak’tan ayrılmasına ses çıkarmayan dönemin iktidarları ve muhalefetin önde gelen siyasetçileri, bu şehrin daralmasına seyirci kalmışlardı.
Bartın ve Karabük Zonguldak’tan ayrıldıktan sonra, bu şehri daha da daraltmak için sistematik olarak bitirmek için bu kez 5 Nisan 1994 kararları uygulanmaya başlamıştı. Zonguldak’ın ölüm fermanını yazan o dönemin iktidarı, Başbakan Tansu Çiller, Başbakan Yardımcısı Murat Karayalçın’dı. Alınan ekonomik kararlar kapsamında, TTK’da Re’sen emeklilik furyası başladı. Öncelikle TTK’da yer üstünde 38-40 yaşlarında daha hayatlarının baharındaki işçiler bir sabah işlerine gittiklerinde “emekli oldun” denilerek, emekli edilmişlerdi.
TTK’nın yer üstünden başlayan emeklilikler hızla devam ederken, yer altında da çalışma barışı kalmadığı için binlerce madenci emekli olup, çocuklarına iyi bir gelecek sağlamak için sanayisi geniş illere göç ettiler.
Zonguldak’tan önce Bartın’ı, sonra Karabük’ü koparan o dönemin iktidarları, TTK’yı da daraltarak Zonguldak’ın ve TTK’nın bugünkü durumuna zemin hazırladılar.
***
Zonguldak son 20 yıldan beri can çekişiyor.
Yatırım yok, istihdam yaratacak hiçbir atılım ve alternatif çözümler de üretilmedi.
Sadece Bülent Ecevit Üniversitesi’ndeki öğrenci sayısı ile ayakta durmaya çalışıyor.
Halbu ki, Zonguldak geçmişte gerek kömürü ile gerek demir ve çeliği ile gerek diğer yan sanayileri ile Türkiye’nin ağır sanayisine hayat veren bir konumdaydı.
Zonguldak’tan Başbakan çıktı(Bülent Ecevit) TBMM Başkanı çıktı (Köksal Toptan) Bakanlar çıktı(Veysel Atasoy, Ömer Barutçu, Zeki Çakan, Önay Alpago, Hasan Gemici) iktidar partilerinin üst kademelerinde görev alan milletvekilleri de çıktı ama hepsi nafile. Sadece Veysel Atasoy’un birkaç kurumu bu şehre kazandırması haricinde hiç birinin kalıcı bir eseri bile yok.
***
Şimdi son zamanlarda diyorlar ki, “Zonguldak Büyükşehir olacak?”
Kim demişti bunu. AK Parti Bartın Milletvekili Yılmaz Tunç.
Nasıl olacak bu Büyükşehir? Onu da tam açılımını anlatamıyor.
2013 yılında AK Parti Zonguldak Milletvekili ve TBMM eski Başkanı, deneyimli siyasetçi Köksal Toptan bu konuyu gündeme getirmişti.
Ne demişti Toptan.
“Zonguldak, Karabük, Bartın birleşsin Büyükşehir olsun. Merkezi de Bakacakkadı olsun, ismi de Karaelmas büyükşehir olsun” demişti. Ve; "Bu 3 ili koruyarak ama yerel hizmetleri bir çatı altında toplamak suretiyle yerel hizmetlerin daha verimli olmasını sağlamak için bir büyükşehir belediyesi kurabiliriz. Bunun merkezi de Bakacakkadı Beldesi olabilir. Bakacakkadı, Karabük'e, Bartın'a, Zonguldak'a da 40 kilometre mesafede ve tam ortada bir yerimiz. Buranın adı da 'Karaelmas Büyükşehir Belediyesi' olabilir. Bu düşüncemi 3 ildeki sivil toplum örgütlerinin görüşmesini, paylaşmasını istiyorum." demişti.
Bu konu Zonguldak’ta sıkça gündeme getiriliyor. Yani Zonguldak’ta gündem kalmayınca ısıtılıp, ısıtılıp gündeme getiriliyor, bizim gazeteciler de birkaç gün diğer partilerden görüş alarak Büyükşehir meselesini tartışmaya açıyorlar.
***
Zonguldak’ın Büyükşehir olma meselesi öyle mikrofon başında söylenecek bir laf olmamalı. Nasıl olacağını, nasıl yapılacağını, Büyükşehir statüsünü taşıyıp, taşımadığını da anlatacaksınız ki, inandırıcı olsun.
Bugün Zonguldak Büyük şehir olabilir mi?
Bana kalırsa olmaz. Neden olmaz; çünkü Büyükşehir statüsünü kazanması için en az 700-750 bin nüfusu bulması lazım. Bugün Zonguldak’ın nüfusu 595.907. Bartın ve Karabük yanaşır mı o da olmaz.
Neden yanaşmazlar. Bartın ve Karabük yıllar önce il olmuşlar, yeniden bu statüden çıkıp Büyükşehir olmak istemezler. Zaten onların öyle bir hevesleri de yok.
Sonra; Saltukova Havaalanı’nın iç hat seferlerine açılması için Zonguldak imza toplayıp, siyasetçileri ve Türk Hava Kurumunu veya diğer havacılık şirketlerine baskı yaparken, Bartın ve Karabük’ten bir güne kadar hiçbir talep ve destek gelmedi. Onların rahatları iyi çünkü.
Karabük’ün Mehmet Ali Şahin var, her yatırımı yapıyor. Karabüklülerin her talebini yerine getiriyor.
Bartın Kalkınmada Öncelikli iller arasında.
Ortada Zonguldak yetim kalmış bir çocuk gibi, mahzun ve mağdur.
Ankara’dan istiyor, alamıyor.
Bu bakımdan Zonguldak Büyükşehir olmaya ne aday, ne de hazır.
Büyükşehir olmak için alt yapısı yok, genel anlamda sorunlarını çözememiş, yıllardır yollarını bile bitirememiş bir şehrin Büyükşehir olmasını beklemek hayalcilikten öteye gidemez.
Zonguldak’ın öncelikle ve ivedilikle “Zonguldaklılık bilinci”ni oluşturması lazım. Bu bilinç oluşmadığı müddetçe bu şehrin gelişmesi, kalkınması olası bile değil.
Zonguldak’ın bu kumaşından kaliteli bir elbise çıkması mümkün görünmüyor. Bu kumaştan bu kadar elbise çıkar.
|